- Jedno jest pewne: by pomoc była skuteczna, musi być mądra, przemyślana, zaplanowana, nie może opierać się tylko na doraźnych działaniach, lecz patrzeć długofalowo na kolejne etapy stawania się coraz bardziej "domnym". Usamodzielniać, a nie uczyć bezradności i wreszcie utrwalać bezdomność - mówi dr M. Kostrzyńska.
Skala bezdomności w Łodzi
Zgodnie z przeprowadzonym w 2019 roku badaniem liczby osób w kryzysie bezdomności, zleconym przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, w Łodzi przebywa około 900 osób, z czego 258 osób mieszka w przestrzeni publicznej, na ulicach, w parkach, pustostanach, altanach działkowych, węzłach ciepłowniczych, na klatkach schodowych. To tak zwani bezdomni "bezdachowi".
Pozostała grupa to osoby przebywające w schroniskach, noclegowniach, korzystające z różnych form pomocy instytucjonalnej, jak paczki żywnościowe, ubrania. Podana liczba jest zdecydowanie zaniżona, nie sposób bowiem dotrzeć do wszystkich osób w przestrzeni publicznej, podczas badania zorganizowanego w jeden zimowy wieczór.
Działania, nie słowa
Wśród przykładów wymienić można działające przez lata przy Centrum Innowacji Społecznych UŁ Łódzkie Partnerstwo w sytuacji Wykluczenia i Bezdomności, zrzeszające organizacje najprężniej działające na rzecz wsparcia osób w kryzysie. Wspomniane Centrum we współpracy z Fundacją Sarepta od lat realizuje projekt Skrzynka "Domni - Bezdomni", z aktualną nazwą "Wrzutka (Bez)Domni".
Centrum Innowacji Społecznych UŁ
Badaczka współrealizowała projekt fotograficzny "Łódź (dla) Bezdomnych", w ramach którego kilka osób w kryzysie za pomocą samodzielnie wykonanych zdjęć, prezentowało swoje doświadczanie bezdomności w mieście. Wystawy fotografii na rynku Manufaktury, przy Piotrkowskiej, czy w Galerii Chimera pomogły uwrażliwiać na kwestię bezdomności, stwarzać pretekst do spotkania, przybliżać te tylko z pozoru odległe względem siebie światy bezdomnych i "domnych".
Wystawa fotografii pt. "Łódź (dla) Bezdomnych"
- Dzięki tak realizowanym, zaangażowanym badaniom - działaniom mam szansę towarzyszyć osobom w kryzysie w ich codzienności, poznawać ich świat od środka. Są moimi przewodnikami po swojej rzeczywistości, mam szansę poznawania ich perspektywy. Traktuję ich jak ekspertów od swojej sytuacji, bo przecież to oni doświadczają jej na co dzień - tłumaczy badaczka.
Dr Małgorzata Kostrzyńska od ponad 14 lat łączy badania z pracą na rzecz osób doświadczających bezdomności. Realizowała, m.in., kilkuletnie badanie etnograficzne z mężczyznami w kryzysie, przybywającymi na ulicach miasta, poza systemem pomocy instytucjonalnej.
Aktualnie realizuje badanie zakładające rekonstrukcję procesu wychodzenia z bezdomności oraz barier i sił w ich przekraczaniu.
Granty IDUB #UniLodz - badania i praca z osobami bezdomnymi
Powstaje Rada ds. rozwiązywania bezdomności
Badaczka jest w trakcie tworzenia Rady ds. rozwiązywania bezdomności, jako organu doradczego przy Prezydencie Miasta Łodzi. W jej skład wejdą reprezentanci organizacji pozarządowych, nauki, jednostek Urzędu Miasta, Rady Miejskiej, biznesu, osób bez domu. Chodzi o połączenie sił w walce z kryzysem bezdomności.
Rozwiązanie problemu bezdomności
W naszym mieście od lat działają organizacje wspierające osoby w kryzysie. Wciąż powstają nowe, jak Zupa na Pietrynie, czy Uliczna Misja Medyczna. Reprezentanci wszystkich organizacji współpracują na rzecz wspólnego celu - rozwiązania problemu bezdomności.
W tym również badacze z Uniwersytetu Łódzkiego, realizując tym samym ważną misję jaką jest współpraca z otoczeniem oraz społeczna odpowiedzialność uczelni.
Ludzie tacy sami jak my
Pamiętajmy, że my sami możemy pomóc osobom w kryzysie. Bezpośrednio, dając swój czas, rozmowę, np. podczas robienia zakupów, przekazać adresy, gdzie może uzyskać pomoc, być może zadzwonić tam i pojechać z osobą bez domu, wzmacniając ją w jej działaniu. W sposób pośredni, można wspomagać organizacje, które na co dzień, profesjonalnie wspierają osoby w kryzysie. Ale co najważniejsze - możemy ich zauważyć, wyjść poza stereotypowe myślenie na ich temat, zamiast oceniania spytać czego im trzeba.
Doktor UŁ nagrodzona za pracę na temat bezdomności
UŁ komentuje: Bezdomność i jej oblicza
Dr Małgorzata Kostrzyńska laureatką Nagrody im. Artura Rojszczaka
Dr Małgorzata Kostrzyńska - pedagog społeczny, doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki; adiunkt w Katedrze Pedagogiki Społecznej i Resocjalizacji na Wydziale Nauk o Wychowaniu Uniwersytetu Łódzkiego oraz członek Centrum Innowacji Społecznych UŁ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na bezdomności, streetworkingu, włączaniu i wyłączaniu społecznym, stygmatyzacji, systemie pomocy społecznej. Badania łączy z działaniem na rzecz zmiany sytuacji życiowej osób doświadczających bezdomności.
Uniwersytet Łódzki to jedna z największych polskich uczelni. Misją UŁ jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki, nauk społecznych, przyrodniczych, ścisłych, nawet medycznych. UŁ współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba uczących się tutaj studentów z zagranicy, a polscy studenci, dzięki programom wymiany, poznają Europę, Azję, wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Tekst: dr Małgorzata Kostrzyńska, Katedra Pedagogiki Społecznej i Resocjalizacji, Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ
Redakcja: Centrum Promocji UŁ