Fotogłos, czyli emocje i doświadczenia wyrażone w obrazach
W projekcie wzięło udział sześciu rodziców przeżywających problemy opiekuńczo-wychowawcze – zagrożonych odebraniem dziecka lub mających za sobą takie doświadczenia, którym zabrano potomstwo, a teraz starają się je odzyskać z instytucji pieczy zastępczej, a także ci którym to się udało. Badaczka pracowała z uczestnikami projektu metodą tzw. fotogłosu (photovoice) ‒ badani wykonywali zdjęcia z własnego życia i opowiadali historie obrazujące swoje doświadczenia. Zdjęcia pełniły funkcję „mostów komunikacyjnych”, przez które rodzice dzielili się przeżyciami.
Badania rozpoczęły się w marcu 2022 roku. Celem badań było rozpoznanie i przekazanie znaczeń jakie rodzice defaworyzowani społecznie nadają swojemu życiu, a także sformułowanie propozycji metodycznego działania zorientowanego na upełnomocnienie i podmiotowość z wykorzystaniem narzędzi wizualnych w obszarze pracy socjalnej z rodziną.
– mówi dr Izabela Kamińska-Jatczak
Więcej o projekcie: IDUB #UniLodz: Fotogłos, czyli emocje i doświadczenia wyrażone w obrazach
Inspiracją do stworzenia projektu były partycypacyjne badania w działaniu wykorzystujące narzędzia przynależne do świata sztuki (participatory art-based research), jak fotografia czy obraz audiowizualny, a także przekonanie o potrzebie tworzenia „nowego” typu heterogenicznych praktyk badawczych w naukach społecznych, tworzących przestrzenie przeplatające teorię z praktyką i wychodzące poza Akademię do szerszej publiczności odbiorców.
– dodaje badaczka
Storytelling – zaangażowanie uczestników
Przyjęta orientacja partycypacyjna zakładała zaproszenie rodziców do bycia współtwórcami działań, oddanie im głosu i niecenzurowanie ich wypowiedzi, uwrażliwienie na to by przekazać tylko to, co uczestnicy rzeczywiście chcą wyrazić. To włączanie ich w proces decyzyjny na każdym etapie prowadzonych działań, umożliwianie uczestnictwa we wszystkich podejmowanych aktywnościach, dbałość o przebieg uruchomionego procesu pracy wspólnej, by odbywał się on z poszanowaniem godności i tożsamości osób w nim uczestniczących i by stwarzał możliwość ich upełnomocnienia.
W ramach wystawy uczestnicy stworzyli dopełniające się wzajemnie wypowiedzi wizualno-tekstowe, fotografie i fragmenty historii z ich życia. Powstały również chmury wyrazowe, zawierające wybrane przez uczestników słowa klucze wydobyte z transkrypcji ich zarejestrowanych wypowiedzi. Chmury wpisane w kontur dłoni ludzkiej zawierają kłębowisko słów noszących dla uczestników określony ładunek emocjonalny, który odciska na nich swoje piętno i pozostawia ślady. Uczestnicy wystawy mogli również obejrzeć materiał filmowy oparty na storytellingu, z udziałem uczestników projektu.
Wypowiedzi uczestniczek projektu obecnych podczas wystawy:
Wreszcie mogliśmy dać swój głos, pokazać, że My – ludzie wykluczeni społecznie też czujemy i mamy tak niewielkie marzenia, że chcemy po prostu żyć godnie. Jeżeli system będzie pracował dla Nas, My będziemy otwarci dla nich.
Wchodząc do budynku, w którym miała miejsce wystawa towarzyszyły mi emocje, które ciężko jest opisać ‒ nie mogłam w to uwierzyć, że to się dzieje na prawdę. Długo czekałam na ten dzień, był to dla mnie ważny moment w życiu, móc uczestniczyć w tym projekcie i pokazać moją historię. Jak zobaczyłam wystawę byłam bardzo zadowolona z takiego efektu ‒ Wow. Podczas oglądania filmu pojawiały się łzy, bo był bardzo emocjonalny. Ten wielki finał to dopiero początek czegoś co się może zadziać za jakiś czas. Podczas panelu dyskusyjnego, jak wspomniano pewną historię jednego z uczestników, że o mały włos uniknął tragedii odebrania dzieci łzy ponownie się pojawiły u mnie, bo dobrze wiedziałam o kim była mowa.
Bariery systemowe – panel dyskusyjny
W wystawie wzięli udział przedstawiciele instytucji pomocowych, zarządzających pieczą zastępczą, sądowniczych, zajmujących się sprawami mieszkalnictwa socjalnego, organizacji pozarządowych związanych z problematyką wsparcia rodziny, usamodzielnienia, przedstawiciele środowiska akademickiego. Odbył się panel dyskusyjny z udziałem badaczki kierującej projektem, jednej z uczestniczek i przedstawicieli instytucji. Poruszana była problematyka barier systemowych z jakimi spotykają się rodzice w trudnej sytuacji życiowej.
(fot. dr Monika Wojtczak, Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ)
Wystawę można zobaczyć do 3 marca na trzecim piętrze w Fabryce Aktywności Miejskiej (ul. Tuwima 10) w godzinach urzędowania 8:00-16:00.
Fotorelacja z otwarcia wystawy
„Otwórzmy wszystkie drzwi” – przeciwdziałanie społecznym wykluczeniom
W związku z obchodami Światowego Dnia Sprawiedliwości Społecznej w Fabryka Aktywności Miejskiej przez cały tydzień (20-24 lutego) odbywały się wydarzenia poświęcone sprawiedliwości i równości. We wtorek tematem wiodącym była problematyka wykluczenia młodzieży. Studenci Uniwersytetu Łódzkiego podczas panelu „Niepokonani” opowiadali o stawianiu pierwszych kroków na naukowej drodze, o dążeniu do celów oraz o możliwościach, jakie UŁ oferuje uczniom i studentom.
W dyskusji udział wzięli: Aga Becherka (ambasadorka UniLodz), Bartłomiej Rosiak (student UŁ i najmłodszy nauczyciel w Polsce) oraz Jarosław Brodecki (ambasador UniLodz w I edycji programu). Rozmowę moderował Stanisław Roszczyk (ambasador UniLodz)
Pozostałe dni poświęcone były seniorom („Nie liczę godzin i lat”), osobom niepełnosprawnym („Pełni pasji – sięgnijmy po więcej – o niepełnosprawności INACZEJ") oraz depresji („Oblicza depresji wśród dzieci i młodzieży”). Tydzień zamyka inicjatywa „Żywej Biblioteki”, czyli osobiste rozmowy z osobami reprezentującymi grupy doświadczające stereotypów, uprzedzeń, dyskryminacji.
Materiał: dr Izabela Kamińska-Jatczak, Wydział Nauk o Wychowaniu UŁ
Redakcja: Iwona Ptaszek-Zielińska, Centrum Komunikacji i PR, fot. Bartosz Kałużny (CKiPR)
Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.
